تلاش‌های رسول خدا(ص) در دوره کوتاه رسالت، تاثیرات گسترده و در برخی موارد، اثرات عمیقی در جامعه اسلامی گذاشت و به زودی، پیام آسمانی آن حضرت، در قلمرو دو امپراتوری بزرگ عصر، سیطره یافت. جامعه اسلامی، در همه ابعاد رشد کرد و از جامعه جاهلی فاصله گرفت. در دوره عثمان، شاخه اموی قریش، که سرسخت ترین دشمنان رسول خدا(ص) بودند و تا آخرین فرصت در مقابل آن حضرت صف‌آرایی کرده بودند، قدرت سیاسی را در اختیار گرفتند و زمامداری جامعه اسلامی به دست فردی زیرک و باهوش از این قبیله افتاد. با گسترش فعالیت‌های تبلیغی معاویه، برخی دستاوردهای امت اسلامی از دست رفت و ارزش‌های دوره جاهلی، که با کوشش طاقت‌فرسای پیامبر(ص) رنگ باخته بود، پررنگ شد و غلبه یافت. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که روش‌های تبلیغی پیامبر در توسعه فرهنگ اسلامی و رشد امت اسلام چه بود و معاویه چه روشی را در تبلیغ اسلام با قرائت اموی به کار بست و هر کدام چه دستاوردهایی داشتند؟ یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که رسول خدا(ص)، از شیوه‌های گفتاری، رفتاری یا ترکیبی مختلف استفاده کرده و با رشددادن آگاهی و ترویج مدارا و با رعایت کرامت مخاطبان، جامعه را متحول کرد و در مسیر رشد ظاهری و تعالی معنوی قرار داد. با گذشت سه دهه از رحلت رسول خدا(ص) و حاکمیت معاویه، خلافت به سلطنت مبدل شد و شیوه‌های تبلیغ در پوشش تبلیغ دینی با استفاده از افراد خاص و ثروت و قدرت سیاسی و استفاده ابزاری از جهل مردم به‌ویژه شامیان، در تثبیت حاکمیت امویان کوشید و اهداف اجتماعی و الهی اسلام را در راستای منافع حکومت امویان تفسیر کرد.
زحمت کش, زهرا, & موسوی, سید ناصر. (1400). مقایسه تطبیقی شیوه‌های تبلیغی پیامبر(ص) در دعوت به اسلام با سیاست‌های تبلیغی معاویه در شام. جستارهای تاریخ اسلام, 1(2), 67-98.
MLA
زهرا زحمت کش; سید ناصر موسوی. "مقایسه تطبیقی شیوه‌های تبلیغی پیامبر(ص) در دعوت به اسلام با سیاست‌های تبلیغی معاویه در شام". جستارهای تاریخ اسلام, 1, 2, 1400, 67-98.
HARVARD
زحمت کش, زهرا, موسوی, سید ناصر. (1400). 'مقایسه تطبیقی شیوه‌های تبلیغی پیامبر(ص) در دعوت به اسلام با سیاست‌های تبلیغی معاویه در شام', جستارهای تاریخ اسلام, 1(2), pp. 67-98.
VANCOUVER
زحمت کش, زهرا, موسوی, سید ناصر. مقایسه تطبیقی شیوه‌های تبلیغی پیامبر(ص) در دعوت به اسلام با سیاست‌های تبلیغی معاویه در شام. جستارهای تاریخ اسلام, 1400; 1(2): 67-98.
)